domingo, 7 de diciembre de 2014
NINATA RAWRARISICHUN (REVIVAMOS EL FUEGO)
HARAWIKUYNIYKU
Qayka
usuchikuytam apamuwarqanchik
Qonqaymanta
mana piniyuq rikurisqanchik.
Mana
uyarikuq qapariyniykuta uyarillawayku
Sinchi
wayra simiykuta opayachiptinpas.
Unaymi
upallalla llapa llaqtapa qayllanpaq opatukurqaniku.
Takipakuyniki
takim yaw harawiq
Illaq
wayrapa puyukllanta ripuchkan,
Muchuypa
karu qawanta
Mana
rimariqkunata nanachikuspan.
Chaymi
paykunaqa
Musqusqankupa
pachakutiqninta suyapayanku
Llaqtaypa
harawiyninwan.
NUESTRA
POESÍA
Cuánto
sufrimiento nos trajo
El
habernos vuelto parias de pronto.
Quienes
nos escuchan por favor oigan nuestros quejidos
Aun
cuando el ventarrón nos torne mudos.
Por
tanto tiempo permanecimos callados a la mirada de todos los pueblos.
Las
canciones que sueles cantar poeta
Están
viajando por el cenit del viento turbulento,
Muy
por encima de la miseria
Sensible
al dolor de aquellos que no pueden expresarse.
Por
eso ellos
Esperan
con ansiedad la revolución completa de los sueños
Con
la poesía de mi pueblo.
MANA
WAÑUQ
Manawañukuqmi
kani
Yaninmi
musquyniypi weqochuyki hina
Pampapi
uchkupuyki chayllapi puñuykachinaypaq.
Manaraq
wiñaypaq ripuchkaptikim
Uyaykita
kaq qawapayani,
Hina
kaqllam rikchakun
Paqarimuchkaq
qantu wayta niraq.
Chaypim
mayupa patanpi rikcharini
Tutayay
karupi waqachkaptin,
Kay
puñusqay qatuchataqmi
Purun
pumapa wiksan hina.
INMORTAL
Soy
aquel que no muere
A
veces en mis sueños cual tu panteonero
Cavo
tu tumba para ponerte a dormir en ella.
Cuando
aún no has partido para la eternidad
Vuelvo
a acariciar tu rostro con mi mirada,
Tiene
el mismo aspecto
De
la naciente flor de cantuta.
Entonces
despierto al borde de un río
Mientras
en la distancia llora la noche,
Y
esta chocita en la que duermo
Es
como el estómago del cerril felino.
TAKIY
Waytariq
takim kani
Guitarrapa
sonqunpi,
Wakiqnin
runapa siminkuna mana wañunan rayku takiq.
Runasimipa
mohunmi karqani pachapa qasqunpi,
Qespi
chulluq yarqapa patanpi,
Waytawan
qeqarasqa chakrapim
Tutan
tutan kallpakacharqani
Ninauruchakunata
qatikachaspa.
Llakikuypa
mitu mitu ñanninpim
Taririqani
huk yarawiqta,
Llaqtanpa
yarawinkuna takichkaqta.
Payqa
hatun qaqniy otaq illapu kaytam munanman karqa.
Hinaspam
tarirqanitaq
Aymarakunata,
ashaninka wawqenchikkunata,
Kikinkupa
siminkuta chinkananmanta waqaychayta munaspa
Harawiyninkunawan.
Pachapa
raprachasqan takim kani,
Tukuy
purisqaypim
Upallalla
chin qepanta rerqani,
Hinallataq
chawqasqa riymaypa qepantapas.
Muspay
rimayniypim
Sapallay
mana ima aparisqa,
Chaskapa
yupiynillan
Ankapa
hina qasquyki ukupi saqeykunaypaq.
CANTO
Soy
el canto floreciendo
En
el corazón de una guitarra,
Alguien
que canta contra la muerte de un idioma.
Fui
semilla quechua plantada en la tierra,
Libremente
junto al arroyo del deshielo,
En
un campo de colores
Solía
correr noche tras noche
Persiguiendo
luciérnagas.
En
los pantanos de la tristeza
Encontré
un poeta,
Cantando
poemas de su pueblo.
Él
hubiera querido ser trueno o rayo.
Luego
encontré también
Hermanos
aimaras y ashánincas,
Queriendo
salvar sus idiomas maternos de la extinción
A
través de sus poesías.
Soy
el canto a quien el tiempo le dio alas,
Toda
mi vida he caminado
Detrás
del silencio,
Y
de las bulliciosas palabras.
En
mi lengua desesperada
Caminante
y sin equipaje,
Sólo
para dejarte la huella de una estrella
En
tu corazón de águila.
MUSUQ
LLAQTANCHIK
Manaraq
punchaw achikyachkaptinmi,
Urpikuna
takiyninkunata qowanchik.
Llaqllaq
urpipa taqratataq tuspasqanmi uyarikun
Chay
sachapa puyukninmanta
Tapan
rurasqanpi,
Pichinkuchapas sachan sachan pawakachachkaptin.
Kay
urpikuna hinamPichinkuchapas sachan sachan pawakachachkaptin.
Ñuqanchikpas
takiyta qallaykunchik
Kaqmanta
llaqtanchikta wasichananchikpaq.
Chaynapi
hamuq pacha musuq llaqtanchik
Sonqunchikukumanta
pacha paqarimunanpaq,
Hinallataq
waranqantin yawarmasinchikpa llaqtankunapas.
NUESTRO
PUEBLO NUEVO
Antes
que nazca el día,
Las
aves nos dan sus melodías.
El
picotear sonoro de un carpintero
Se
oye desde el cenit de un árbol
Cuando
construye su nido,
Y
un gorrioncillo salta de rama en rama.
También
nosotros como estas aves
Empezamos
a cantar
Para
reconstruir nuestro pueblo.
De
modo que en el futuro nuestro pueblo nuevo
Nazca
desde el fondo de nuestros corazones,
E
igualmente los miles de pueblos de nuestros hermanos de sangre.
Suscribirse a:
Entradas (Atom)